Tương lai du học nghề tại Đức dưới chính quyền mới

Đức vẫn là điểm đến hấp dẫn cho du học sinh Việt Nam dù có sự thay đổi chính trị. Bài viết phân tích triển vọng du học nghề tại Đức dưới chính quyền CDU/CSU, các ngành nghề tiềm năng và yêu cầu mới.

Tổng quan về tình hình chính trị Đức và tác động đến chính sách nhập cư

Cuộc bầu cử Quốc hội Đức năm 2025 đã khép lại với kết quả chính thức: Liên minh Dân chủ/Xã hội Cơ đốc giáo (CDU/CSU) giành chiến thắng và sẽ đảm nhiệm vị trí lãnh đạo đất nước. Đây là thông tin quan trọng với các bạn học viên Việt Nam đang có dự định du học và làm việc tại Đức.

Thời gian qua, nhiều học viên bày tỏ lo lắng trước khả năng đảng cực hữu AfD (Sự lựa chọn vì nước Đức) có thể giành quyền kiểm soát chính phủ, điều này có thể dẫn đến chính sách nhập cư khắt khe hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, kết quả bầu cử cho thấy CDU/CSU mới là lực lượng cầm quyền, và chính sách nhập cư tay nghề vẫn có nhiều cơ hội được duy trì. (Nguồn: Nhân Dân)

Mặc dù CDU/CSU có quan điểm thắt chặt kiểm soát nhập cư, họ vẫn ủng hộ và duy trì việc thu hút lao động có tay nghề cao và du học sinh quốc tế để giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân lực trong các ngành thiết yếu. Trong quá khứ, CDU/CSU đã cùng đảng Dân chủ Xã hội (SPD) thông qua luật nhập cư tay nghề năm 2018, cho phép lao động ngoài EU dễ dàng tiếp cận thị trường việc làm tại Đức.

Nhu cầu lao động tại Đức – Cơ hội vẫn rộng mở

Tình trạng thiếu hụt lao động nghiêm trọng

Với tốc độ già hóa dân số nhanh chóng, Đức vẫn rất cần nguồn lao động có tay nghề cao trong nhiều lĩnh vực. Theo báo cáo từ Viện Kinh tế Đức (IW), nước này thiếu khoảng 400.000 lao động có tay nghề mỗi năm. Chính phủ mới chắc chắn sẽ không thể đóng cửa hoàn toàn đối với du học sinh và lao động quốc tế, bởi điều đó sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế và hệ thống phúc lợi xã hội. (Nguồn: Bnews)

Một nghiên cứu khác từ Cơ quan Việc làm Liên bang Đức (BA) chỉ ra rằng các ngành như công nghệ thông tin, cơ khí, kỹ thuật điện và y tế đang trong tình trạng thiếu hụt trầm trọng, với hàng chục nghìn vị trí không thể lấp đầy ngay cả khi ưu tiên lao động nội địa.

Tác động của già hóa dân số đến nhu cầu lao động

Theo một báo cáo của Bộ Kinh tế Đức, nếu không có sự bổ sung từ nguồn lao động nhập cư, nền kinh tế Đức có thể rơi vào tình trạng giảm tốc độ tăng trưởng do thiếu hụt nhân lực trong vòng 10-15 năm tới. Điều này đồng nghĩa với việc các chính sách nhập cư tay nghề khó có thể bị siết chặt hoàn toàn, mà sẽ chỉ được điều chỉnh theo hướng nâng cao chất lượng lao động nước ngoài thay vì cắt giảm số lượng.

Đức cần lao động trẻ, có kỹ năng để duy trì sự phát triển kinh tế và hệ thống an sinh xã hội. Đây chính là cơ hội lớn cho du học sinh Việt Nam, đặc biệt là những người theo học các ngành nghề kỹ thuật và chăm sóc sức khỏe.

Những ngành nghề tiềm năng cho du học sinh Việt Nam tại Đức

Ngành điều dưỡng và chăm sóc sức khỏe

Điều dưỡng là một trong những ngành nghề đang thiếu hụt nhân lực trầm trọng nhất tại Đức. Theo số liệu từ Hiệp hội Bệnh viện Đức (DKG), nước này đang thiếu khoảng 200.000 nhân viên điều dưỡng. Đây là cơ hội lớn cho du học sinh Việt Nam, đặc biệt khi Đức đã có nhiều chương trình hợp tác đào tạo điều dưỡng với Việt Nam.

Ngoài ra, các ngành liên quan đến chăm sóc người cao tuổi cũng đang rất cần nhân lực do dân số Đức ngày càng già hóa. Những người làm việc trong lĩnh vực này không chỉ có cơ hội việc làm cao mà còn được hưởng mức lương và chế độ đãi ngộ tốt.

Ngành cơ khí và kỹ thuật

Đức nổi tiếng với nền công nghiệp cơ khí phát triển mạnh mẽ. Các doanh nghiệp trong lĩnh vực này luôn cần những kỹ sư và thợ kỹ thuật có tay nghề cao. Theo Hiệp hội Kỹ sư Đức (VDI), nước này đang thiếu khoảng 100.000 kỹ sư mỗi năm.

Du học sinh Việt Nam theo học các ngành như cơ khí, điện tử, tự động hóa sẽ có nhiều cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp. Đặc biệt, những người có kỹ năng trong lĩnh vực công nghệ xanh và năng lượng tái tạo càng được săn đón nhiều hơn.

Ngành nhà hàng – khách sạn

Ngành dịch vụ nhà hàng – khách sạn tại Đức cũng đang thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng. Theo Hiệp hội Khách sạn và Nhà hàng Đức (DEHOGA), ngành này đang thiếu khoảng 60.000 nhân viên mỗi năm.

Du học sinh Việt Nam theo học các ngành như quản trị khách sạn, đầu bếp, phục vụ nhà hàng sẽ có nhiều cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp. Đặc biệt, những người có kỹ năng ngoại ngữ tốt (tiếng Đức và tiếng Anh) sẽ càng được ưu tiên.

Ngành công nghệ thông tin

Công nghệ thông tin là một trong những ngành nghề đang phát triển mạnh mẽ tại Đức. Theo Hiệp hội Công nghệ Thông tin Đức (Bitkom), nước này đang thiếu khoảng 137.000 chuyên gia IT.

Du học sinh Việt Nam theo học các ngành như lập trình, phát triển phần mềm, an ninh mạng sẽ có nhiều cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp. Đặc biệt, những người có kỹ năng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) càng được săn đón nhiều hơn.

Thay đổi trong chính sách du học nghề dưới chính quyền mới

Yêu cầu cao hơn về trình độ tiếng Đức

Dù chính sách nhập cư tay nghề vẫn có cơ hội duy trì, yêu cầu đối với du học sinh và lao động quốc tế sẽ khắt khe hơn. CDU/CSU đã thể hiện quan điểm rõ ràng về việc siết chặt các tiêu chuẩn nhập cư, đặc biệt là về trình độ tiếng Đức và chuyên môn nghề nghiệp.

Trình độ tiếng Đức tối thiểu B1 sẽ trở thành yêu cầu bắt buộc cho hầu hết các chương trình du học nghề. Một số ngành đặc thù như điều dưỡng, chăm sóc người cao tuổi có thể yêu cầu trình độ B2. Điều này đòi hỏi các bạn học viên phải đầu tư thời gian và công sức nhiều hơn cho việc học tiếng Đức trước khi nộp hồ sơ du học.

Thắt chặt quy trình xét duyệt visa

Quy trình xét duyệt visa du học nghề có thể sẽ trở nên chặt chẽ hơn. Các đại sứ quán và lãnh sự quán Đức có thể sẽ yêu cầu nhiều giấy tờ chứng minh hơn, đặc biệt là về khả năng tài chính và mục đích du học rõ ràng.

Thời gian xét duyệt visa cũng có thể kéo dài hơn do quy trình kiểm tra kỹ lưỡng hơn. Điều này đòi hỏi các bạn học viên phải lên kế hoạch du học sớm hơn, chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng hơn và có kế hoạch dự phòng trong trường hợp visa bị từ chối hoặc kéo dài thời gian xét duyệt.

Tập trung vào chất lượng đào tạo

Chính quyền mới có thể sẽ tập trung nhiều hơn vào chất lượng đào tạo nghề, đặc biệt là đối với các chương trình dành cho du học sinh quốc tế. Điều này có thể dẫn đến việc tăng cường kiểm soát các trường đào tạo nghề, nâng cao tiêu chuẩn đầu vào và đầu ra.

Mặt tích cực là du học sinh sẽ được đào tạo bài bản hơn, có nhiều cơ hội thực hành và tích lũy kinh nghiệm thực tế. Điều này sẽ giúp họ dễ dàng tìm được việc làm sau khi tốt nghiệp và hòa nhập tốt hơn vào thị trường lao động Đức. (Nguồn: Reuters).

Chuẩn bị gì để thành công trong hành trình du học nghề tại Đức?

Nâng cao trình độ tiếng Đức

Tiếng Đức là chìa khóa quan trọng nhất để thành công trong hành trình du học nghề tại Đức. Các bạn học viên nên đầu tư thời gian và công sức để đạt trình độ tiếng Đức tối thiểu B1, tốt nhất là B2 trước khi nộp hồ sơ du học.

Ngoài việc học tiếng Đức tại các trung tâm, các bạn nên tận dụng các nguồn học trực tuyến miễn phí như Deutsche Welle, Goethe-Institut, YouTube, các ứng dụng học tiếng Đức trên điện thoại. Việc tham gia các câu lạc bộ tiếng Đức, giao lưu với người bản xứ qua các ứng dụng như Tandem, HelloTalk cũng rất hữu ích.

Trau dồi kỹ năng nghề nghiệp

Bên cạnh tiếng Đức, các bạn cũng nên trau dồi kỹ năng nghề nghiệp trước khi sang Đức. Điều này không chỉ giúp các bạn dễ dàng thích nghi với môi trường học tập và làm việc mới mà còn tăng cơ hội được tuyển dụng sau khi tốt nghiệp.

Các bạn có thể tham gia các khóa học ngắn hạn, các chương trình thực tập, tình nguyện trong lĩnh vực mình định học tại Đức. Việc tìm hiểu kỹ về ngành nghề, đọc sách báo, tài liệu chuyên ngành bằng tiếng Đức cũng rất hữu ích.

Chuẩn bị tài chính vững vàng

Tài chính là một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của hành trình du học. Các bạn cần chuẩn bị đủ tài chính cho ít nhất một năm học tập tại Đức, bao gồm học phí, chi phí sinh hoạt, bảo hiểm y tế và các chi phí khác.

Hiện nay, để xin visa du học Đức, các bạn cần chứng minh khả năng tài chính khoảng 11.208 Euro/năm (tương đương khoảng 300 triệu đồng). Số tiền này sẽ được đặt trong một tài khoản phong tỏa (blocked account) tại Đức.

Ngoài ra, các bạn cũng nên tìm hiểu về các chương trình học bổng, hỗ trợ tài chính từ chính phủ Đức, các tổ chức phi chính phủ và các doanh nghiệp. Việc làm thêm trong quá trình học tập cũng là một cách để giảm bớt gánh nặng tài chính.

Tìm hiểu kỹ về hệ thống giáo dục và thị trường lao động Đức

Trước khi quyết định du học nghề tại Đức, các bạn nên tìm hiểu kỹ về hệ thống giáo dục và thị trường lao động nước này. Điều này sẽ giúp các bạn có cái nhìn tổng quan về cơ hội và thách thức, từ đó đưa ra quyết định đúng đắn.

Hệ thống đào tạo nghề kép (dual vocational training) của Đức nổi tiếng thế giới với sự kết hợp giữa học lý thuyết tại trường và thực hành tại doanh nghiệp. Mô hình này giúp sinh viên có cơ hội tiếp cận với môi trường làm việc thực tế ngay từ khi còn đi học, tăng cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp.

Thị trường lao động Đức đang thiếu hụt nhân lực trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là các ngành kỹ thuật, y tế, công nghệ thông tin. Tuy nhiên, yêu cầu về trình độ chuyên môn và ngôn ngữ cũng rất cao. Các bạn nên tìm hiểu kỹ về ngành nghề mình định học, triển vọng việc làm, mức lương và điều kiện làm việc.

Triển vọng tương lai của du học nghề tại Đức

Cơ hội định cư lâu dài

Mặc dù chính sách nhập cư có thể thắt chặt hơn dưới chính quyền mới, cơ hội định cư lâu dài tại Đức vẫn rộng mở cho những du học sinh có trình độ chuyên môn cao và hòa nhập tốt vào xã hội Đức.

Sau khi tốt nghiệp, du học sinh có thể được cấp visa tìm việc làm trong thời gian 18 tháng. Nếu tìm được việc làm phù hợp với chuyên môn, họ có thể xin cấp thẻ xanh EU (EU Blue Card) hoặc giấy phép cư trú dài hạn. Sau 5 năm làm việc và sinh sống tại Đức, họ có thể xin cấp thẻ cư trú vĩnh viễn.

Ngoài ra, Đức cũng có chính sách nhập tịch tương đối cởi mở. Sau 8 năm sinh sống hợp pháp tại Đức (có thể rút ngắn xuống 6-7 năm trong một số trường hợp), người nước ngoài có thể xin nhập quốc tịch Đức nếu đáp ứng đủ các điều kiện về ngôn ngữ, kiến thức về xã hội và văn hóa Đức, khả năng tự chu cấp về tài chính và không có tiền án tiền sự.

Phát triển sự nghiệp trong môi trường quốc tế

Du học nghề tại Đức không chỉ mang lại cơ hội việc làm và định cư mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển sự nghiệp trong môi trường quốc tế. Đức là một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới, với nhiều tập đoàn đa quốc gia có trụ sở tại đây.

Làm việc tại Đức, du học sinh có cơ hội tiếp cận với công nghệ tiên tiến, quy trình làm việc chuyên nghiệp và môi trường đa văn hóa. Điều này không chỉ giúp họ nâng cao trình độ chuyên môn mà còn phát triển các kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian.

Ngoài ra, với tấm bằng và kinh nghiệm làm việc tại Đức, du học sinh cũng có nhiều cơ hội việc làm tại các nước khác trong Liên minh châu Âu hoặc trở về Việt Nam với vị trí công việc tốt hơn.

Dù CDU/CSU có những điều chỉnh về chính sách nhập cư, du học sinh và lao động có tay nghề cao vẫn có nhiều cơ hội học tập và làm việc tại Đức. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là bạn phải chủ động nâng cao năng lực bản thân để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao từ chính phủ Đức.

Hãy chuẩn bị thật tốt ngay từ bây giờ để nắm bắt cơ hội học tập và phát triển sự nghiệp tại CHLB Đức! Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng về ngôn ngữ, kỹ năng nghề nghiệp và tài chính, bạn hoàn toàn có thể biến ước mơ du học nghề tại Đức thành hiện thực, mở ra một tương lai tươi sáng cho bản thân và gia đình.